Συνέντευξη του ποιητή Στρατή Παρέλη

***

Κατερίνα Σταματίου-Παπ

24 Νοεμβρίου στις 10:11 μ.μ. · 

Στρατής Παρέλης

17 Νοεμβρίου στις 12:55 π.μ.

Από τις σελίδες της κας Ρούλας Τριανταφύλλου..

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ, ΣΤΡΑΤΗ ΠΑΡΕΛΗ
<<Όταν συλλέγεις βότσαλα
Κάποια στιγμή θα γνωρίσεις την θάλασσα
αστόχησε στην σπατάλη και να δεις:
θα πετύχεις την Χαρούμενη Συγκυρία!>>

Στρατής Παρέλης.

Σήμερα η σελίδα μας φιλοξενεί τον Λογοτέχνη Στρατή Παρέλη. Έναν δημιουργό με πλούσιο συγγραφικό έργο.
Η πρώτη μου επαφή με τον ποιητή Στρατή Παρέλη-δίχως να τον γνωρίζω προσωπικά- ήταν το 2010.Ήταν η χρονιά, που μπήκα, στον χώρο της διαδικτυακής επικοινωνίας. Διαβάζοντας τα ποιήματά του
ανοίχτηκε μπροστά μου, ένας βαθύς συναισθηματικός κόσμος. το πρώτο συναίσθημα που ένιωσα ήταν μια γλυκιά ηρεμία. Μετά από πέντε χρόνια-Θα μπορούσα να πω, ότι ήρθε το ''πλήρωμα του χρόνου'' γνώρισα τον ποιητή και ήρθα σε πιο ουσιαστική ''γνωριμία'' και επαφή την ποίηση του. Και μόνο οι τίτλοι των ποιητικών του συλλογών σε παρακινούν να τις διαβάσεις.
‘’Γεφυρώνεις μέσα σου’’..
Μια προφορική ένταση ανάμεσα στον λόγο που είναι και στον λόγο που γίνετε:
Σαν το λουλούδι δηλαδή-
Που αρχίζει την σοφία του να την διαμοιράζει
Όπως το σκούντηξε πολύχρωμο ο αέρας-
(από την ποιητική συλλογή: Της Σημασίας του τίποτα..)

Γνωρίζουμε ότι για να γραφεί ένα ποίημα το πρώτο υλικό είναι οι λέξεις. Η λέξη κινεί τα συναισθήματα, προκαλεί την συγκίνηση και γοητεύει. Διαβάζοντας τα ποιήματα του Σ. Παρέλη ,δεν μπορώ παρά να σταθώ εκστασιασμένη απέναντί τους. Στον ποιητικό λόγο του βλέπουμε τη πειθαρχία στο μέτρο, στη μορφή, στη ρήμα και τη ρομαντική διάθεση. Αυτός ο ρομαντισμός μπορώ να πω σφραγίζει την γραφή του.
Ο σεβασμός και η αγάπη του ποιητή για την γλώσσα μας, -την ελληνική μας γλώσσα -αυτόν τον ανεκτίμητο θησαυρό, που μαγεύει με τη γλωσσοπλαστική της δύναμη και τη ηχητική της ,την συναντάμε σε κάθε στίχο. Και όπως όλοι οι άνθρωποι των γραμμάτων έχουν ευθύνη να κρατήσουν ζωντανή την ελληνική γλώσσα, έτσι και ο Στρατής Παρέλης, την κρατά ανόθευτη στον ποιητικό του λόγο. Ένα λόγο, που πλέον έχει την δική του ποιητική ταυτότητα.
<<Φως..>>
Να σκέφτεσαι μόνο- Σαν μουσική σαν νότα σαν άνεμος
Που παρέχετε και όμως το παρόν του
Είναι ανεξίτηλο μέσα σου άγγιγμα-
Να είσαι ο μέλλοντας λόγος
Του μεστού ακριβού ειπωμένου φωτός
Το ακόμη Ανείπωτο..

Σε μια πρόσφατη ''συνέντευξη' 'γνωριμίας τον είχα ρωτήσει ποιες λέξεις χρησιμοποιεί περισσότερο
<<Την λέξη "νύχτα" και "αέρας" νομίζω χρησιμοποιώ πολλές φορές. Η μεν πρώτη γιατί είναι ο κήπος μου όπου απομονώνομαι και έχω την ευκαιρία να μυρίσω τα άνθη της μοναξιάς μου και να συγκεντρωθώ απρόσκοπτα σ' αυτό που ο νους και η καρδιά μου αγαπάει και θέλει- και η δεύτερη, γιατί νιώθω ότι το περιβάλλον που αγαπώ είναι αυτό της υπαίθρου, όπου ένα αεράκι πάντα κάνει τα τσαλίμια του και λειτουργεί ιαματικά πάνω στα πράγματα και έξω απ' τα πράγματα.
<<Έχω ανάγκη απ' αυτό που διώχνει από την ψυχή και απ' την σκέψη μου τα νέφη>>
Αυτό νιώθει ο αναγνώστης διαβάζοντας τα ποιήματα του. Οι στίχοι του, σαν βάλσαμο στη ψυχή μας, διώχνουν τα νέφη, το σκοτάδι. Σαν δροσερό αεράκι μας ''ξεπλένουν'' και φεύγουμε σε όνειρο.

Ο ποιητικός λόγος του, σε συνεπαίρνει σ' ένα μαγευτικό ταξίδι συναισθημάτων, λυρισμού, ευωχίας λέξεων, και μουσικής. Την αισθητική στην τέχνη του λόγου ,στην έκφραση του ποιητικού λόγου, την βλέπουμε σε κάθε στίχο του. Δίνοντας μια <<καθαρή>>ποίηση.
Και τι είναι η <<καθαρή>>ποίηση.
Θα δανειστώ τα λόγια του μεγάλου και αγαπημένου μου ποιητή, Κωστή Παλαμά, που τόσο απλά είχε πει: <<Η αισθητική της Λέξης και η τεχνική δεξιοσύνη, αυτά είναι Καθαρή Ποίηση>>
Και συνεχίζει :<<Αυτά που αγαπώ τα έχω στην καρδιά μου και τα φυλάω καλά>>
Όμως, όλα αυτά που αγαπά, τα μοιράζεται, μαζί μας και '’πηγαίνουμε’’ μαζί με τον ποιητή, εκεί ,που δεν ταξιδέψαμε ποτέ. Εκεί, που δεν υπάρχουν σύνορα..
<<καταλαβαίνεις γιατί η Τέχνη αποτελεί μια περιουσία που κι όμως ανήκει σε όλους και την κοινωνούν όλοι, φτάνει να προσφέρουν κάτι λιγάκι από καθαρή και αθώα καρδιά>> Σ.Π.

<<Και γυρεύω μία φωνή, την δική μου>> μας λέει στα: ''Σώματα ανθισμένων ιδεών''
Και αυτή η φωνή, η Ποιητική φωνή, του Σ. Παρέλη, έχει δώσει το στίγμα της στην νεοελληνική γραμματεία.

Ρούλα Τριανταφύλλου:
Κύριε Παρέλη πρώτα να σας καλωσορίσω και σας ευχαριστήσω για τη τιμή που μας κάνετε να σας φιλοξενήσουμε στις Λογοτεχνικές Παρουσιάσεις.
Θα ξεκινήσω με μία ερώτηση που κάνω πάντα. Πότε αρχίσατε να γράφετε και από ποιόν έλληνα ποιητή έχετε επηρεαστεί;

Στρατής Παρέλης:
-Είναι πολύ μακρινό αυτό που έρχεται στο μυαλό μου, κάπου στα 14 μου περίπου, μαθητής λυκείου, είχα έναν καταπληκτικό καθηγητή φιλόλογο που μου έδινε βιβλία να διαβάζω, του Παλαμά, του Καβάφη, του Σικελιανού- και μετά, μια επίσκεψη, νομίζω το 1975 στην Λέσβο, στην γενέτειρα του πατέρα μου, όταν είδα και ένιωσα αυτό το πλησίασμα με την Φύση που με έκανε να νιώσω πώς θέλω όλο ετούτο που έβλεπαν τα μάτια μου, να το πω με λέξεις: τότε λειτούργησε πολύ δυνατά μέσα μου ο Σικελιανός και με μπόλιασε με μιαν αγάπη που δεν με εγκατέλειψε ποτέ.
Άρχισα δειλά δειλά να γράφω και να θέλω να γίνω ποιητής.
Δεν ξέρω από πού προέκυψε αυτή η φιλοδοξία μιας και κανένας στο σόι μου δεν ήταν κοντά στα γράμματα, όλοι ήτανε φτωχοί άνθρωποι του μόχθου που είχαν έρθει από εποχές δύσκολες και από χρόνια και για την πατρίδα μας βασανιστικά..
Τόσο πολύ με τυραννούσε αυτή η αγάπη που δεν κοιμόμουν πολύ τα βράδια και έμενα άγρυπνος να διαβάζω ποίηση, στο υπόγειο του σπιτιού μας όπου κοιμόμουν, στο Νέο Ηράκλειο, και να γράφω, να γράφω, να γράφω…
Μπορεί ο Όμηρος, η Σαπφώ , ο Αλκαίος, και τα ιωνικά παράλια απ' όπου ήταν η καταγωγή της μητέρας μου να υπήρχαν μέσα μου, δυνητικά, και να με υπέβαλαν στο φωτεινό όνειρο της ποίησης.
Σαν ένα καταγωγής καθήκον…

''Σώματα ανθισμένων ιδεών''
<<Στοχεύω σε παράξενες γόνιμες νύχτες που των άστρων οι πτώσεις είναι σαν από μία ψυχή του θεού που θρυμματίζεται στους ανθρώπους έλεος να δώσει.
Και γυρεύω μία φωνή, την δική μου
να κάνει όλον τον κύκλο του ερωτικού που θα σώσω νοήματος ν' ανάβει τώρα εκεί που δίνει το σινιάλο μίας νίκης του ουρανού η φρυκτωρία..>>

ΡΤ: Θυμάστε τον πρώτο σας ποίημα;

ΣΠ: Θυμάμαι σκόρπιους στίχους, γραμμένους σε αυτές τις εποχές, τίποτα πολύ συγκεκριμένο, και θα τους παραθέσω για να τονίσω τον άξονα που έδειχνε την θεματολογία μου εκείνης της περιόδου καθώς και το ποίημα "Λεσβιακό" που ποτέ δεν έφτασε σε αυτό που θα του έπρεπε να φτάσει.
Έμεινε έτσι, ατελείωτο, σαν ένας μισογκρεμισμένος ναός από μια αρχαιότητα που την αποκρυπτογραφούν οι αρχαιολόγοι και, κάπου πίσω από τους πεσμένους κίονες, βλέπουν την οπτασία μιας θεάς που κινείται προς το σκοτάδι, για να χαθεί στον χρόνο μηδέν όπου και πια θα ανήκει..

Μέσα στα μπράτσα μου ξυπνούν οι φλέβες της Ζωής και της Δύναμης το Ουράνιο Πνεύμα της δημιουργίας..
Και εδώ, στο "Λεσβιακό", απλά ο χρόνος λειτούργησε να μαζέψω τα συντρίμμια για να αναστηλωθεί όπως αναστηλώθηκε και να έχει μια κάποια μορφή..

ΛΕΣΒΙΑΚΟ..

Ά

Το χέρι βάζοντας αντήλιο
Στην κορυφή που στάθηκα του λόφου και αγνάντεψα..
Μακριά η θάλασσα η στραφταλίζοντας
Με ανάρια πάνω της τα καΐκακια
Σε σχήμα ενός πουλιού που απέκαμε να φτερουγίζει και
Αργοπλέει τώρα, ξεκουράζεται πα' στα νερά..

Στην πύρη του μεσημεριού, στο ντάλα μεσημέρι
Είναι καλός και απαλός ο αέρας του καλοκαιριού
Και πλατιά η αγάπη των πλατάνων..

Τα σπίτια αργά τα πίνει ένα χρυσό λιόγερμα
Κι ακούγονται σαν άγγελοι που ψαλμωδούν οι γλάροι..

Μες τις αυλές γεράνια και βασιλικοί ανατινάζονται
Γιορτή ανάσας και ριπές ανέμου καυχησιάρη..

Μόνο στο κάστρο λίγο πιο ψηλά απ' την θάλασσα
Η Παναγιά μαγεύει χαμομήλια και
Θυμωμένες παπαρούνες-

Και μες την όραση γλιστρούνε όλα να ζωγραφιστούν
Στον αινιγματικό καμβά του Απρίλη..

΄Β

Αφανέρωτο χέρι που ρυθμίζει ένα γύρω τα πάντα
Φανερωμένη ποίηση
Οι ελαιώνες και η θάλασσα
Τις νύχτες ασημώνοντας λευκοχρισμένα τα σπιτάκια από το φεγγάρι
Με τον βασιλικό και το γεράνι στην αυλή
Πότε πότε
Στην στέγη
Με τα μάτια λάμποντας μια κουκουβάγια..

Και
Το θαύμα όπως το πίστεψα ήτανε:
Μεγάλοι πρασινίτες αμπελώνες
Και πέρα η θάλασσα
Γαλάζια: η Λέσβος!

Τριγύρα και ολού οι τόποι με τα αγιοκλήματα
Την φτέρη
Τα σπαθάτα φύλλα
Την κρεβατή βαθύσκιωτη
Το γιασεμί με τ' άσπρα λουλουδάκια.
Οι εκκλησιές καταντικρύ του πέλαου
Στις εκκλησιές οι Παναγιές που σε κοιτάζουν λυπημένες
Κι οι άγιοι που η θέληση στα μάτια τους παρέλυσε τα άνομα!

Τα δειλινά ξυπνούν τις αύρες οι απόγειες
Τις άλλες φορτωμένες δρόσο κι αναγάλλια
Κι εκείνες τις παράξενες τις νανουρίστρες
Τις φιλώντας και παίζοντας συντροφιαστές του πόθου..

Στην κρήνη με τα δροσερά νερά όπου
Είναι καλός και απαλός ο αγέρας του καλοκαιριού και πλατιά η αγάπη των πλατάνων
Τι ωραία ρέμβη!
Αντίκρυ
Μες τα λιόχαρα βουνά όπου γυρνά να σαρκωθεί ολόρθος
Μια σάρκα πύρινη
Μύστης του ήλιου και της γης του ο αθλητής
Ο εργάτης
Σηκώνοντας τα μάτια κάθε τόσο προς τον ουρανό του
'υχαριστώντας!

Γ΄
Και κοπάζοντας η τρικυμία
Η θάλασσα η πάλι ήρεμη μες τους αιθέρες
Κι ήταν το δειλινό!

Ο ήλιος ο σκυμμένος στο λοφοσυνάντημα
Κι ανάρια σύννεφα στην δύση του
Ντυμένα ένα νάζι ροδαλό..

Μιλούσε το νησί μου: κήπους όμορφους
Και ευκολοκατάληπτους ως πέρα αμπελώνες

Την ώρα που έλεγε αινίγματα η ψυχή με τον θεό
Θυμοσοφώντας μιαν αγάπη μες τα μάτια του…

1978/1983
Ηράκλειο, Αυλίδα, Ζούμπερι..

ΡΤ: Ποιους Νεοέλληνες ποιητές διαβάζετε;

ΣΠ: Ε φυσικά διαβάζω Σικελιανό, Σολωμό, Σεφέρη, Ελύτη, Καρούζο που τον αγαπώ, Βρεττάκο, αλλά και πολλούς άλλους που θεωρώ ότι η αλήθεια τους είναι ξεχωριστή..
Γενικά όμως διαβάζω και αναζητώ παντού την ποίηση..

‘’Αποχρώντος Λόγου’’
<<Οι λογοτεχνίες αξίζουν όταν, που τις διαβάζεις, σε κόβουν. Μη φοβηθείς το αίμα! Αρέσκεσαι στην μοναξιά αλλά θέλει θάρρος πεταλούδας να ξεφορτωθείς ό,τι σε κάνει βαρύτερο.. Και πρέπει, πρέπει να πετάξεις!
''Ν' αξίζεις την αναπνοή σου, ν' αξίζει να ζεις..''

ΡΤ: Με την ποίηση μπορούμε να πούμε νικάμε τον χρόνο; τον εαυτό μας; τον θάνατο; την μοναξιά ΤΙ;

ΣΠ: Με την ποίηση δεν νικάμε τίποτα ..
Απλά καλύπτουμε με λούστρο την πραγματικότητα και μπορούμε να μην φοβόμαστε τον χρόνο,
μιας και οι ποιητικές δρασκελιές μας είναι τόσο μεγάλες που, κυριολεκτικά διαβαίνουμε πάνω από τις εποχές και πάνω από τους τόπους.
Κατά τα άλλα, και η μοναξιά μας υπάρχει, και η φιλοδοξία μας και η θλίψη μας και η μελαγχολία μας και ο έρωτάς μας.
Και η μικρή ή η μεγάλη κατάθλιψή μας, προϊόν σκοτεινό της κακής εποχής ..
Άλλος την ομολογεί και άλλος όχι..
Αλλά γιατί να κρύψει κάτι αυτός που θέλησε να παραμείνει ειλικρινής μέσα στις άσπρες εξομολογητικές του σελίδες;

***
ΡΤ: Ποια η διαφορά ανάμεσα στον δήθεν ποιητή και στον ποιητή;

ΣΠ: Θα έλεγα ότι αναγνωρίζω αμέσως αυτόν που θέλει να γράψει για να εντυπωσιάσει και αυτόν που γεννήθηκε "αλαφροΐσκιωτος", για να χρησιμοποιήσω έναν σικελιανικό όρο.
Ο πρώτος δεν θα με πείσει ποτέ.
Δεν φτάνει την συγκίνησή μου πουθενά.
Νιώθω να πασχίζει να πλάσει ένα χωρίς αίμα σώμα.. (ανόητος δημιουργός!)
Ο άλλος είναι "αγγελοκρουσμένος" και με κάνει να ριγώ.
Τον διαβάζω και πονάω ..

***

ΡΤ: Ποιες είναι οι δυσκολίες της ποιητικής τέχνης

ΣΠ: Δυσκολίες της ποιητικής τέχνης:
δεν ξέρω σαν τι λογής μπορεί να ορίσει κανείς.
Καθένας έχει δικό του τρόπο γραφής και έτσι εκείνος ξέρει τι είναι γι αυτόν "ανηφόρα"..
Νομίζω ότι το σημαίνον είναι να κατορθώσεις ένα ύφος που να σε χαρακτηρίζει και να σε τοποθετεί με στίγμα δικό σου στον ποιητικό γαλαξία.
Να σε διαβάζουν και να ξέρουν ότι είσαι εσύ, να έχεις καταφέρει να δαμάσεις τους λεκτικούς βουκεφάλες σου και να ιππεύεις περήφανος στρατηλάτης που τραβάει για κατακτήσεις..

***
ΡΤ: Πόσο δύσκολο είναι για έναν ποιητή να μεταγγίσει τα γραπτά του στους αναγνώστες .

ΣΠ: Δύσκολο σίγουρα είναι να περάσει το γραπτό σου στον Αναγνώστη.
Εννοώ σαν δημιουργία που να του προσφέρει συγκίνηση και εξιτάρισμα.
Αυτό όλοι οι δημιουργοί το επιθυμούνε. Μα
χρειάζεται αυτή η θεία Χάρις που κάνει ένα πόνημα να είναι αστραφτερό και να βυθίζεται σαν μετάληψη στο σπλάχνο του Αναγνώστη.
Ίσως εκεί όπου κι η Τύχη κάποτε βοηθάει και συναινεί..

***

ΡΤ: Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από τα ποιήματά σας.

ΣΠ: Τι άλλο από την απόδειξη για την ύπαρξη της Ομορφιάς και της Αθωότητας θα ήθελα να καταδείξω;
‘’Να ανέβω ψηλά στο βουνό και να αντικρύσω την θάλασσα και να νιώσω σαν άλλος Ξενοφώντας που οδηγεί έναν στρατό κουρασμένο και απελπισμένο.’’
‘’Να δείξω..
Και στην διαδρομή να έχω βρεθεί κοντά στον λίθο, στο δέντρο, στα πουλιά, στα ζώα, στα χωράφια με τους σιτοβολώνες, στις πόλεις, στα χωρά, στους ανθρώπους, στις ιστορίες του έρωτα, στις ιστορίες της Ιστορίας..
Να έχω απτό για όλους το μήνυμα ότι η ζωή αξίζει και αξίζει να παλεύει κανείς, να μην αφήνει τον χρόνο του να κυλάει έτσι αδιάφορα, να αξιοποιεί το τάλαντο που του έδωσε ο Κύριος..
Να τον σημαδέψω με την "Ποιητική Τοξοβολία" μου στην καρδιά για να νιώσει μπολιασμένος με μια χαρά που απορρέει από κείνο που είναι Αόρατο και είναι σπουδαίο και πάντα απόκτημα..’’

***

ΡΤ: Είναι γεγονός πώς η ποίηση ενέχει μελωδία . Πώς μπορεί ένας ποιητής ,να «εισάγει» τη μουσική στα ποιήματά του.

ΣΠ: Η ομοιοκαταληξία εγκαταλείφθηκε αλλά είναι λάθος να νομίζουμε ότι η ποίηση που την λέμε μοντέρνα δεν έχει ρυθμό.
Ο καλός ποιητής έχει εγκαταστήσει μια ορχήστρα μυστική πίσω από τις λέξεις του, όπου αναγνωρίζεις το βιολί, το πιάνο, το σαντούρι ίσως, το λαούτο, την ταπεινή φυσαρμόνικα.
Και έτσι ο ρυθμός δένεται και προχωρεί αγκαλιάζοντας την μουσική και την σύνθεση που είναι αυτό που οι αρχαίοι έλεγαν "μέλος"..

-ΡΤ: Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια να εκδίδονται ολοένα και περισσότερα βιβλία στην Ελλάδα.-
-Θα μπορούσαμε να πούμε ότι στην εποχή μας υπάρχουν περισσότεροι συγγραφείς από αναγνώστες; -
-Αλήθεια ,γεννιέται κανείς ποιητής ή γίνεται;
-Ποιά συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο ποιητή;

ΣΠ: Πέρα από τις φιλοδοξίες ή ματαιοδοξίες καθενός, ας το δούμε (αν αυτό πράγματι συμβαίνει) σαν ένα ωραίο φαινόμενο.
Εξάλλου, από αυτήν την υπερ-παραγωγή θα ξεπηδήσουν αύριο οι μεγάλοι ποιητές που θα γράψουν την νεότερη ιστορία της ποίησης.
Ας ασχολείται η νεολαία με ευγενή πράγματα όπως ο Λόγος και ας λείπει από τις φτηνές άρρωστες διασκεδάσεις.
Από την ευγένεια, ευγένεια θα βγει..
Εγώ πιστεύω ότι η νεολαία διαβάζει.
Υπάρχει όμως και μια μερίδα της που αγαπά την ποίηση και την θεραπεύει με τόλμη- εναρμονισμένη με τα σύγχρονα ρεύματα.
Πάντα θα γράφεται ποίηση στην Ελλάδα. Είμαστε η χώρα που της έδωσε αίγλη βλέπετε.
Όμηροι, Ησίοδοι, Σαπφώ, κλπ..
Τραγωδίες, κωμωδίες..
Είναι στο κύτταρό μας η ποίηση.
Και είναι παρήγορο και ελπιδοφόρο αυτό..
Το να είναι κάποιος πάντως ποιητής είναι κάτι που δεν διδάσκεται..
Μ' αυτό ή γεννιέσαι ή δεν..

Ο αληθινός ποιητής λοιπόν, νομίζω ότι γεννιέται. Από κει και πέρα όμως, αν δεν δουλέψει πάνω στο τάλαντο αυτό, θα χαθούν όλα ή θα στερέψουν. Θέλει πολλή δουλειά και να είσαι επικεντρωμένος.
"Εντολή σου, είπε, αυτός ο κόσμος και γραμμένος μες τα σπλάχνα σου είναι
Διάβασε και προσπάθησε και πολέμησε" είπε "Ο καθείς και τα όπλα του" είπε
(Άξιον εστί)
Κοίτα τι ωραία που μας το είπε ο Ελύτης!
Αν αφήσεις το ταλέντο να πάει χαμένο, χάθηκαν όλα.
Θυμάμαι τον Καζαντζάκη που δούλευε ατελείωτες ώρες κάθε μέρα.
Πραγματικός αθλητής.
Κι αν σε προίκισε η Φύση με κάτι, αν δεν ασκηθείς, δεν θα φτάσεις πουθενά.

Τώρα όσο για τον νέο ποιητή:
Να διαβάζει πολλή και καλή ποίηση. Πάντα θα το λέω: δεν είναι δυνατόν να θέλεις να γράψεις και να μην έχεις διαβάσει ποιητές μεγάλους που έχουν να σου δείξουν τον δρόμο που ακλούθησαν για να φτάσουν κάπου ψηλά.
Δεν είναι δυνατόν να αγνοήσουμε την πορεία της τέχνης.
Ο αρχιτέκτονας αν δεν διδαχτεί τους νόμους της αρχιτεκτονικής και δεν τους αφομοιώσει, δεν θα μπορέσει να δημιουργήσει ένα οικοδόμημα που να μην είναι σαθρό.
Μην φοβάστε να διδαχτείτε.
Με τον καιρό, η σοφία θα σας διδάξει να βρείτε τον δικό σας προσωπικό τρόπο.

***
ΡΤ: Οι κριτικοί σ’ όλα τα είδη της τέχνης διαμορφώνουν το επίπεδο, ανυψώνοντας ή κατακρεουργούν τους καλλιτέχνες. Τελικά έχει σημασία η παρουσία κριτικών στους τομείς της τέχνης; Κατά πόσο λειτουργεί αμερόληπτα σε μια εποχή που τα πάντα διαβρώνονται .

ΣΠ: Η κριτική στην Ελλάδα πάντα μεροληπτούσε.
Αν δεν είσαι "ημέτερος" δεν θα "πας μπροστά"..
Θυμάμαι το πώς αντιμετωπίστηκε το Άξιον εστί" του Ελύτη και πώς το "είδαν" ξαφνικά μετά, όταν το στεφάνωσαν οι ξένοι και η μουσική του Θεοδωράκη..
Αλλά και ο Καρούζος δεν είναι ένα φαινόμενο ποιητή που η κριτική δεν τον προώθησε όσο του άξιζε;..
Ναι, θάβει και βρωμάει κάτι φορές η κριτική..
Δεν είναι ο χώρος της λογοτεχνίας ο καλύτερος στίβος..
Τα αγγελούδια κατοικούν σε άλλους ουρανούς..
Και ενώ το επικέντρωσα στον χώρο της ποίησης νομίζω ότι αφορά και όλους τους χώρους της τέχνης. Ειδικά στην Ελλάδα.
Είμαστε λίγο κολασμένοι οι Έλληνες..

***

ΡΤ: Όταν γράφετε ,φροντίζετε να προσαρμόζετε τις ιδέες σας ή δε σας ενδιαφέρει η λογική αλληλουχία.

ΣΠ: Αντίθετα θα έλεγα: θέλω τα ποιήματα μου να έχουν κορμό- σαν ένα δέντρο που ξετυλίγεται μες το τοπίο.
Πώς να φτάσεις στην αρχιτεκτονική των κλαδιών αν δεν έχεις στήσει την φέρουσα δομή;
Πολεμώ να πειθαρχώ στο νόημα που πλάθει το ποίημα και ζητώ απ' τα καλολογικά στοιχεία μου να μην αυθαιρετούν παρά να τάσσονται αλληλέγγυα στο φως της αστραπής της έμπνευσης..

***
ΡΤ: Τι σας βοηθάει περισσότερο να απελευθερώσετε την έμπνευσής σας.
ΣΠ: Η ησυχία.
Θέλω με πολλούς τρόπους να μονάζω.
Είμαι μοναστηριακός καλόγερος κατά βάθος.
Ο παραμικρός θόρυβος με αποπροσανατολίζει..

***
ΡΤ: Κάθε ευαίσθητος ποιητής έχει τη Μούσα του. Πείτε μας για εσάς, ποια είναι αυτή η μούσα. - Από που αντλείτε την θεματογραφία των ποιημάτων σας; ποιες είναι οι κύριες πηγές έμπνευσης;

ΣΠ: Δεν έχω Μούσα όπως καταλαβαίνω ότι το εννοείται.
Η παραμικρή λεπτομέρεια που καταγράφουν οι αισθήσεις μου, με τον καιρό, αφομοιώνεται και μετουσιώνεται μέσα μου, ώσπου να φτάσει στην Έκφραση.
Εκεί αρχίζουν όλα.
Δεν υπάρχει για μένα θέμα ταπεινό και ανάξιο λόγου. Τα πάντα αποτελούν έναυσμα έμπνευσης. Το εννοώ.
Στα ταξίδια μου με την δουλειά έχω συλλέξει τόσες εικόνες, τόσα συμβάντα, τόσα αισθήματα που, μετά, καταλήγουν να είναι τα ποιήματα που διαβάζετε.
Ο ποιητής είναι ο σκηνοθέτης που ξεπερνά την φτώχεια της πραγματικότητας.
Στύβω το λεμόνι της φαντασίας όσο καλύτερα μπορώ..
Και μ' αρέσει το όξινο φορτίο του: με συνεφέρνει..
Έμπνευσή μου μπορεί να είναι τα πάντα. Απλά κοιτώ να οργανώσω το σκηνικό του ποιήματος έτσι που να είναι αφομοιώσιμο ακόμα και από τον όχι τόσο καλά μυημένο αναγνώστη στα νέα ποιητικά πράγματα.
Και όπως είπα κάποτε: η πεζογραφία είναι κολύμπι με το κεφάλι έξω από το νερό- η ποίηση είναι μακροβούτι· παίρνεις μια βαθιά αναπνοή και βυθίζεσαι κάτω από το νερό, στον βυθό, όπου βλέπεις κοράλλια, πλάσματα της θαλάσσης και μια διαφάνεια που σε πάει προς την μεριά μιας παράξενης αθωότητας..
Μαζί με έναν παράξενο κίνδυνο που μπορεί πάντα να σου φανερωθεί…

***
-ΡΤ: Πέστε μου έναν στίχο που σας αγγίζει περισσότερο.

‘’Μὴν τοῦ μιλᾶτε εἶναι ἄνεργος
τὰ χέρια στὶς τσέπες του
σὰν δυὸ χειροβομβίδες.’’
Καρούζος..

***

-’’ΡΤ: Πως θα ήταν τα Νεοελληνικά γράμματα χωρίς τον Σολωμό και τον Παπαδιαμάντη’ ‘

ΣΠ: Φτωχά νομίζω, πολύ φτωχά και δυστυχισμένα.
Έδωσαν και οι δύο αυτοί δημιουργοί τέτοια ποιητική διάσταση στον Λόγο που κάναν την μετέπειτα λογοτεχνία να αντιπαρατάσσεται με δέος μπροστά στις σελίδες τους.
Και, προπάντων, η ειλικρίνεια του έργου τους που έδωσε αίμα σε ένα σώμα που ήθελε να αναστηθεί..
Όποιος δεν έχει περάσει από αυτήν την ιερή μετάληψη σε αυτό το δυνατό κρασί, δεν θα μπορέσει ποτέ να γράψει λογοτεχνία παλλόμενη από αλήθεια και φως.

***

-ΡΤ: Εσείς, κατά πόσο έχετε επηρεαστεί από αυτήν την Σολωμική πνοή;

ΣΠ: Φτάνει σε μένα με μια μαγεία πάντα ο Σολωμός.
Τι θα μπορούσε να πει κανείς για τα σχεδιάσματα των Ελεύθερων Πολιορκημένων, τι για στίχους όπως:

Έστησ’ ο Έρωτας χορό με τον ξανθόν Aπρίλη,
κι η φύσις ηύρε την καλή και τη γλυκειά της ώρα,
και μες στη σκιά του φούντωσε και κλει δροσιές και μόσχους
ανάκουστος κιλαϊδισμός και λιποθυμισμένος.
Nερά καθάρια και γλυκά, νερά χαριτωμένα,
χύνονται μες στην άβυσσο τη μοσχοβολισμένη,
και παίρνουνε το μόσχο της, κι αφήνουν τη δροσιά τους,
κι ούλα στον ήλιο δείχνοντας τα πλούτια της πηγής τους,
τρέχουν εδώ, τρέχουν εκεί, και κάνουν σαν αηδόνια.
Έξ’ αναβρύζει κι η ζωή σ’ γη, σ’ ουρανό, σε κύμα.
Aλλά στης λίμνης το νερό, π’ ακίνητό ’ναι κι άσπρο,
ακίνητ’ όπου κι αν ιδείς, και κάτασπρ’ ώς τον πάτο,
με μικρόν ίσκιον άγνωρον έπαιξ’ η πεταλούδα,
που ’χ’ ευωδίσει τσ’ ύπνους της μέσα στον άγριο κρίνο.
―«Aλαφροΐσκιωτε καλέ, για πες απόψε τί ’δες;»
―«Nύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια! "

Μόνο Θεέ μου μπορώ να αναφωνήσω!

Kαι μες στης λίμνης τα νερά, όπ’ έφθασε μ’ ασπούδα,
Έπαιξε με τον ίσκιο της γαλάζια πεταλούδα,
Που ευώδιασε τον ύπνο της μέσα στον άγριο κρίνο·
Tο σκουληκάκι βρίσκεται σ’ ώρα γλυκιά κι’ εκείνο.
Mάγεμα η φύσις κι’ όνειρο στην ομορφιά και χάρη,
H μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι·
Mε χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κραίνει·
Όποιος πεθάνη σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει.

Μόνο Θεέ μου!
Δεν χρειάζεται ούτε να πω, ούτε να σχολιάσω..
Έφτασε σε μένα σαν ο δημιουργός μιας ποίησης που δεν πεθαίνει.
Με δίδαξε τι σημαίνει εικόνα, τι νόημα, τι αρχιτεκτονική.
Αυτός ο εθνικός που είδε την επανάσταση του γένους σαν μια υπόθεση τόσο δική του όσο ο ύμνος του.

***
-ΡΤ: Η ποίηση ορίζεται; Κι αν ναι πως την ορίζετε εσείς; -Τι σας προβληματίζει περισσότερο στην εποχή μας και ποιο ρόλο έχει ο ποιητής.

ΣΠ: Η Ποίηση είναι μυσταγωγία.
Κι όσο κι αν επικοινωνεί με το πλήθος, πάντα θα είναι μια κρυφή προσήλωση σε μια λατρεία που δεν την ορίζουμε και είναι τόσο αρχέγονη και τόσο ειδωλολατρική που κάνει τον ήλιο πάλι θεό και το θήλυ θεϊκό, εμπνευσμένο με πάθος και έρωτα..
Έρχεται από τον μακρινό τόπο των ψυχών και μας λούζει με τόσο φως που ξορκίζονται οι όποιες μας μελαγχολίες.
Υμνεί και μας μαθαίνει τον έρωτα.
Μας δίνει συνείδηση μιας Αρετής που πρέπει να φτάσουμε.
Κανοναρχεί πάνω στα σκοτεινά πάθη μας- τα ημερώνει.
Για να γίνουμε πιο Δίκαιοι με τον εαυτό μας και τους άλλους.
Μια όμορφη θεά που την πολεμούν οι ανίδεες στείρες πραγματικότητες..

Η εποχή μας έχει τόση αστάθεια που όλους πραγματικά μας φοβίζει.
Είναι το χρήμα που παρα-κυριαρχεί -σε τέτοιο βαθμό πια που βλέπουμε να ξεριζώνονται οι λαοί τόσο εύκολα, να χάνονται οι ζωές με τόση αναλγησία, όλα στον βωμό των αδηφάγων ταμείων που ελέγχουν οι λιγοστοί τραπεζίτες της υφηλίου.
*Φτώχια και πόλεμος.
Πού να χωρέσει κάτι πνευματικό;
Ωστόσο ποίηση γράφεται και θα γράφεται πάντα.
Για να αντισταθούμε, για να αντέξουμε.
Για να ερωτευόμαστε, για να χαρούμε..
Και όσο κι αν μου έρχεται στον νου ο στίχος του Χέλντερλιν " Κι οι ποιητές τι χρειάζονται σ' έναν μικρόψυχο καιρό;"
υπάρχει χώρος γι αυτά τα παράξενα πλάσματα γύρω μας- και υπάρχει και η ανάγκη να μας εκφράζουν..
"τώρα που ο νους απαγορεύεται" που λέει κι ο Ελύτης,
τους έχουμε πιο πολύ ανάγκη.
Αυτούς που δεν οπλοφορούν μα πάντα ιδεοφορούν!

***

-ΡΤ: Στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα ,ποιες είναι οι δυσκολίες του ποιητή, από ποια πράγματα υποφέρει;

Σ.Π: Πέρα απ' τα εκδοτικά δεν νομίζω ότι υπάρχουν άλλου είδους δυσκολίες όπως τις ονομάζετε.
Σήμερα μάλιστα που υπάρχει το διαδίκτυο τα πράγματα είναι πολύ πιο καλά.
Ο ποιητής δημιουργεί το σκηνικό του που έχουν την δυνατότητα να το επισκέπτονται καθημερινά οι ομότεχνοί του ή όποιος κι αν θέλει, απ' όλον τον κόσμο.
Μεγάλη κατάκτηση αυτή.
Μεγάλη πρόσβαση στην πλατφόρμα της επικοινωνίας.
Απλά έχω να πω ότι ο συνετός δημιουργός μόνο με τον εαυτό του πάντα παλεύει.
Με την μοναξιά του που την οργανώνει έως να φτάσει στο κατορθωμένο του..
Και εκεί δεν χρειάζεται βραβεία και ματαιοδοξίες.
Ένας ασκητής που είναι ευτυχισμένος και μόνο που συναντά μέσα του τον λατρεμένο Θεό..

***

-ΡΤ: Στις μέρες μας, με τα τόσα προβλήματα, τη κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια και δεν αναφέρομαι μόνο στην οικονομική κρίση, ο ποιητής παραμένει οραματιστής;

ΣΠ: Ετι άλλο θα μπορούσε να είναι ο ποιητής από Οραματιστής και λεβεντόψυχος;
Αν χάσει αυτές του τις ιδιότητες που τον κάνουν ευγενικό, θα γίνει ένας πεζοπόρος που δεν λαχταρά να φτάσει να δει πίσω από την κορυφή του βουνού, τα ωραία παράλια μιας χώρας που είναι ενός άλλου θεού.
Ζει για να στιλβώνει την Αρετή ο αληθινός ποιητής-
Ζει για να μας δίνει τα θεόπνευστα Σύμβολα.

-ΡΤ: Τι είναι τελικά η ποίηση; Ευχή ή κατάρα;

Σ.Π: Ευχή για αυτόν που την προσλαμβάνει και
Ευθύνη και Πυρ που τον κατακαίει για αυτόν που την θεραπεύει σοβαρά.
Αλλά και ποιος θα ήθελε κάτι από τούτο να αλλάξει;

***

ΡΤ: Υπάρχει ποίηση για τις μάζες ή η ποίηση απευθύνεται αποκλειστικά σε μια κλειστή ελίτ.
ΣΠ: Υπάρχει το εξής τούτο: ναι μεν η ποίηση γράφεται από μια ελίτ ίσως, που αποτελεί και το μυημένο ιερατείο της αλλά, όταν περάσει το μήνυμά της- και με την προϋπόθεση αυτό να είναι αρκετά φωτεινό και εύληπτο, μπορεί να γίνει κτήμα του κοινού, της μάζας, και να λειτουργήσει με τον συμβολισμό της μες την συνείδηση του κόσμου.
Τότε βέβαια πετυχαίνει και τον υψηλότερο σκοπό της αφού έφτασε να κινεί τις χορδές της κοινωνίας- τότε ο ποιητής στεφανούται..
Η ποίηση δεν ανατρέπει καθεστώτα, που έλεγε κι ο ποιητής αλλά, βέβαια, κάνει τις καρδιές να δονούνται για μιαν ιδέα πιο ευγενική, για μια ανάταση που σκοπεί να εξυψώσει τον άνθρωπο που ζητά νοσταλγικά την θέωσή του..
Κι ό,τι φιλοδοξώ είναι αυτό: "όσο κακοκουρδισμένο κι αν είναι το όργανο Άνθρωπος, μπορώ να το κάνω να βγάλει γλυκιά μουσική.." να η έγνοια μου,
να ο φωτεινός πάντα καημός μου…
Αντί επιλόγου
***ΟΤΑΝ ΘΑ ΤΕΛΕΙΩΣΟΥΝ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΓΡΑΦΩ…

Αυτές οι μικρές ψηφίδες που αποτελούν στοιχεία ενός μεγάλου πάζλ, θα φανεί ένας πίνακας που θα καταδεικνύει τον άνθρωπο, το ήθος του, τα όνειρά του, τις προσηλώσεις του και τις ιδέες,- κάτι ανάμεσα σε μεταφυσική και σε πραγματικότητα.
Εκεί ίσως σταθούν αυτοί που διαβάζουν πίσω από τα γεγονότα· ίσως ψάξουν να βρουν το κίνητρο, την αρχέγονη πηγή που γεννά την έμπνευση,- και σε αυτούς θέλω να πω: κυνηγώ και κυνηγιέμαι από το φως της Στιγμής (όπως το λέω αυτό) και εκεί εμμένω ξέροντας την ιερότητα που αφήνει στην αιωνιότητα αυτό το φευγαλέο δευτερόλεπτο που ο άνθρωπος αντικρίζει την φύση με μάτια αδέκαστα, εισπράττοντας μερίδιο από την δίχως τέλος Ομορφιά.
Να που είναι το πρωταρχικό ρυάκι που γεννά την ποίησή μου.
Κι αν κάποιοι βλέπουν σε μένα φρενιασμένους καταρράκτες, τους λέω ότι είμαι ο χημικός ο προσηλωμένος στον τύποH2O που δίνει πάντα γάργαρο νερό.
Είμαι χαρούμενος και υπερήφανος μόνο για την αλήθεια μου και για την τιμιότητά μου επίσης..

Στρατής Παρέλης
Λάρισα 16.2.2013
<<<<<<<>>>>>>>
Ξεχνώντας να ζω έζησα πιο βαθιά μέσα στην ποίηση-
Όλες μου οι μέρες ήτανε μέρες δακρύων-
Ένας ουρανός που μου χαρίστηκε ήταν ο αλήθεια άλλος-
Εκείνος που τον κατοικούν πουλιά και λόγια των αγγέλων..
Παντού
Έβλεπα θεούς-
Γινόμουν ένθεος
Οι λέξεις μου
Μύριζαν από μακριά λιβάνι
Έτσι που κάποτε μονολογώντας κι εκμυστηρευόμενος
Σ’ ένα λουλούδι με πλησίασε που ήμουν λυπημένος
Ο Άγιος-Απρίλιος-
Γλύκανε αμέσως η ψυχή και η ματιά μου…

(Ο Άγιος-Απρίλιος- από την ποιητική συλλογή, Της Σημασίας Του Τίποτα..

Ρούλα Τριανταφύλλου:
Έχοντας αυτό το χάρισμα του λόγου, ο Στρατής Παρέλης, θα μας εκπλήσσει για πάρα πολλά χρόνια σε αυτό το χώρο των γραμμάτων, την ποίηση .
Σας ευχαριστώ πολύ.

3Εσείς, Κώστας Σπανός και Yiota Spanou Stratis

2 σχόλια

Μου αρέσει!

Σχόλιο

Κοινοποιήστε

***

Στρατής Παρέλης Ευχαριστώ Κατερίνα! Χρόνια σου πολλά και καλα!

1

• Μου αρέσει!
•  · Απάντηση
•  · 2 ημέρες

• • 

    Κατερίνα Σταματίου-Παπ Ευχαριστώ ΠΟΛΥ, Στρατή! Να είσαι ΚΑΛΑ! Συγχαρητήρια για ΟΛΑ σου! Έμαθα ότι ήρθες στην πόλη μου, κάτι έγραψα στο μπλογκ σου, τα λέμε, ελπίζω, άλλη στιγμή! Καλές εμπνεύσεις και Υγεία!

    1

    • Μου αρέσει!
    •  · Απάντηση
    •  · 2 ημέρες

***